اختلال خواب در چه افرادی شایع می باشد؟
اختلال خواب در واقع یکی از شایع ترین مشکلات در افراد مسن محسوب می شود چرا که با بالارفتن سن عادت های شما در خواب به طور کامل عوض می شوند و می تواند مشکلات بسیاری زیادی را در زمان خواب فراهم نماید. توجه داشته باشید به منظور بررسی اختلال خواب در سالمندان در ابتدا لازم است تا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا بعد از بررسی های لازم توسط پزشک بتوان بهترین و موثر ترین روش درمان را انتخاب کرد.
درمان اختلالات خواب در سالمندان
اختلالات خواب در افرادی که شرایط زیر را دارند بسیار شایع است ویژگی های مهم آن ها به شرح زیر می باشد:
- افرادی که با بی خوابی و یا داشتن مشکل در به خواب رفتن مطابق عادت فردی، خواب ماندن و داشتن خواب بیقرار دست و پنجه نرم می کنند.
- افرادی که آپنه خواب یا وقفه های کوتاه در تنفس در طول خواب دارند.
- افرادی که سندرم پای بیقرار دارند و یا احتیاج شدیدی به حرکت دادن پاهایشان در طول خواب دارند.
- کسانی که اختلال حرکت دوره ای اندامی یا حرکت غیرارادی اندامی در مدت زمان خواب دارند.
- کسانی که اختلال در سیکل شبانه روزی خواب و بیداریشان دارند.
- کسانی که اختلال رفتاری REM دارند یا به اصطلاح نمایش واضح رویاها در طول خواب.
اختلالات خواب در سالمندان، در واقع هم یک علامت و هم نوعی هشدار است. مطابق مطالعات انجام شده توسط محققین بیماری هایی همانند اضطراب، افسردگی و زوال عقل می توانند ریسک ابتلا به اختلالات خواب علی الخصوص بی خوابی را بالا ببرند. برای اطلاع از درمان شب ادراری کلیک کنید.
بیماری های مرتبط با اختلالات خواب در سالمندان
محققین به این رسیده اند که اغلب افراد مسنی که مشکل خواب دارند بیشتر از دیگران به بیماری هایی مبتلا می شوند که روی کیفیت خوابشان تاثیرگذار است. این بیماری ها شامل موارد زیر هستند:
- بیماری پارکینسون
- بیماری آلزایمر
- درد های مزمن مانند درد آرتریت
- بیماری های قلب و عروق
- داشتن مشکلات عصبی
- بیماری‌های دستگاه گوارش
- بیماری‌های تنفسی یا ریوی
- بی اختیاری ادراری
چه داروهایی موجب بروز اختلالات خواب در سالمندان می شوند؟
خیلی از کسانی که مسن هستند از داروهایی مصرف می کنند که معمولا باعث اختلال خواب می شوند از جمله این‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیورتیک ها برای کسانی که فشار خون بالا و یا بیماری گلوکوم دارند.
- آنتی کولینرژیک برای کسانی که به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)دچارند.
- داروهای ضد فشار خون، برای کسانی که فشار خون بالا دارند.
- کورتیکواستروئیدها (پردنیزون) برای کسانی که آرتریت روماتوئید دارند.
داروهای ضد افسردگی
لوودوپا برای بیماری پارکینسون ومسدود کننده های H2 (Tagamet) برای بیماری ریفلاکس معده (GERD) و یا زخم معده.
داروهای آدرنرژیک برای شرایط تهدید کننده زندگی مثل حملات آسم یا ایست قلبی
سایر موارد
- مصرف کافئین
- مصرف الکل
- مصرف سیگار
روش های تشخیص اختلالات خواب در سالمندان
به منظور تشخیص اختلالات خواب، ابتدا باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مورد علائمی که دارید از شما سوالاتی خواهد پرسید و سپس معاینه بدنی انجام می دهد. این کار به منظور یافتن هرگونه مشکل اساسی در بدن سالمندان است.
بعلاوه ممکن است پزشک شما بخواهد که یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و برای مدت یک تا دو هفته ساعت خوابتان را یادداشت کنید تا در مورد الگوی خوابتان بیشتر مطلع شوید.
در صورتی که پزشک شما با توجه به علائمی که دارید، به اختلال خواب اولیه مشکوک شود شما را برای پلی سومنوگرام یا تست خواب به آزمایشگاه می فرستد. علت احساس خفگی در گلو هنگام خواب چیست؟(کلیک کنید)
نحوه انجام مطالعه خواب
مطالعه خواب اغلب در هنگام شب و در آزمایشگاه خواب انجام می گردد. شخص سالمند باید مانند حالت عادی که در منزل به خواب می رود، بخوابد. یک تکنسین یکسری سنسور را روی بدنتان قرار داده و موارد زیر را کنترل می کند:
- حرکات بدن
- تنفس
- خروپف یا صداهای دیگر ( برای اطلاع از درمان خانگی خروپف کلیک کنید.)
- ضربان قلب
- فعالیت مغزی
علاوه بر این، ممکن است یک نوع دستگاه انگشتی به منظور اندازه گیری اکسیژن خون به شخص سالمند متصل شود. تکنسین سالمند را با استفاده از یک دوربین فیلمبرداری در اتاق مشاهده می کند. برای اطلاع از درمان خروپف کلیک کنید.
اگر سالمند به کمک نیاز داشته باشد با او صحبت می‌کند. در مدت زمان خواب، دستگاه ها به صورت مداوم اطلاعات بدن سالمند را روی یک نمودار نمایش داده و ثبت می کنند. در نهایت پزشک از این نمودارها به منظور تشخیص دلیل اختلال خواب استفاده خواهد کرد.
مشکلات مربوط به خواب سالمندان
رایج ترین مشکلات مربوط به خواب افراد سالمند به شرح زیر می باشد:
سندروم پای بی قرار
9 الی 20 درصد از افراد مسن به سندروم پای بی قرار مبتلا می شوند که بروز آن در زمان خواب مشکلات بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت و کیفت زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
مشکلات ادراری
شاید دیده باشید افراد سالمندی را که در طول روز به ویژه شب ها نیاز به تخلیه ادرار دارند بروز چنین مشکلی با بالا رفتن سن به طبع بیشتر خواهد شد.
درد
داشتن درد و ناراحتی می تواند منجر به عدم داشتن استراحت کافی در افراد مسن شود این اتفاق به طور پی در پی منجر به ایجاد اختلالات بسیار زیاد در خواب می شود.
خستگی و خواب آلودگی در روز
خیلی از افراد احساس خستگی سالمندان در طول روز را امری طبیعی می دادند ولی باید اشاره کنیم که این یک باور کاملا غلط است و ممکن است نشان دهنده داشتن بیماری باشد که لازم است حتما توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
روش های درمانی اختلالات خواب
اغلب برای سالمندان پزشکان از رفتار درمانی، استفاده می کنند و هیچ دارویی تجویز نمی کنند. این نوع روش درمانی به این دلیل است که افراد سالمند معمولا خودشان یکسری داروهای دیگر برای بیماری های حاد خود مصرف می کنند.
درمان این اختلال ممکن است بیشتر از 6هفته زمان ببرد و در مواردی هم شاید بیشتر. این درمان شامل آموزش خواب، کنترل محرک ها در زمان خواب، محدودیت هایی در تنظیم زمان خواب در رختخواب باشد. تحقیقات در این زمینه نشان می دهد که درمان شناختی رفتاری (CBT) به میزان زیادی کیفیت خواب این افراد را بهبود می دهد. این مطالعات نشان داد که CBT از سایر روش ها موثرتر است. چون به جای اینکه یک خواب مصنوعی را برای بیمار فراهم سازد، کیفیت خواب فرد سالمند را هدف قرار داده است.
چه داروهایی به درمان اختلالات خواب کمک می کند؟
در صورتی که فرد سالمند مبتلا به بیماری های زمینه ای باشد که باعث اختلال خواب می شوند، ممکن است پزشک آن‌ها داروهایی برای رفع مشکل تجویز کند. البته بیان این نکته هم لازم است که داروها نباید جایگزینی برای عادات طبیعی خواب شوند.
ملاتونین
ملاتونین، نوعی هورمون مصنوعی است که به شما کمک می کند سریعتر به خواب بروید و سیکل خواب و بیداری فرد را به حالت عادی خود برمی گرداند. متخصصین مصرف 0.1 تا 5 میلی گرم از این دارو را برای دو ساعت پیش از خواب به مدت چندین ماه تجویز می کنند. ولی این نکته باید گفته شود که ملاتونین کیفیت خواب را افزایش نمی‌دهد.
فوائد قرص های خواب آور
داروهای خواب آور می توانند به کاهش علائم اختلال خواب در سالمندان کمک کنند. با توجه به دلیل بیخوابی پزشک دارو هایی را تجویز خواهد کرد که روی سالمندان بیشتر جواب می‌دهد و مدت زمانی که باید مصرف شوند را نیز معین می کنند.علاوه بر این، برای مصرف کوتاه مدت و تنظیم دوباره سیکل خواب مناسبند. برای داشتن یک خواب راحت شبانه مفیدند.
در انتها باید اشاره کنیم که جهت درمان لازم است تا حتما به یک دکتر خوب برای اختلال خواب مراجعه کنید. قرص ضد خروپف چیست؟
چگونه عادت خوب خوابیدن را در سالمندان افزایش دهیم؟
با انجام یکسری کارها در افراد مسن می توان عادت خوب خوابیدن را افزایش داد که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن ساعت مشخص در رفتن به رختخواب و بیدار شدن
- از تختخواب خود تنها برای دو کار یعنی خواب و رابطه جنسی استفاده کنید و نه سایر فعالیت‌ها مانند فعالیت‌های شغلی ارتباط بین رابطه جنسی و خواب چیست؟
- انجام فعالیت‌های آرامی مانند مطالعه، پیش از خواب
- دور بودن از نورهای بسیار روشن پیش از خواب
- ایجاد محیطی آرام و راحت در رختخواب و اطراف آن
- نخوابیدن و چرت نزدن در طول روز
در صورتی که بعد از 20دقیقه از ورودتان به رختخواب، مشکل به خواب رفتن دارید. بهتر است پیش از رفتن به رختخواب از جایتان بلند شوید و کاری انجام بدهید. داشتن یک خواب اجباری به خواب رفتن را برای فرد مسن سخت تر می کند. رابطه جنسی در خواب یا سکسوفیا چیست؟
همچنین توجه داشته باشید که با انجام این کارها می توان به خوب خوابیدن افراد سالمند کمک کرد.
- ننوشیدن مایعات پیش از خواب
- مصرف نکردن کافئین و الکل
- شام خوردن، سه تا چهار ساعت پیش از خواب
- رعایت کردن یک تایم ثابت برای خواب
- انجام دادن ورزش منظم در طول روز، نه درست پیش از رفتن به رختخواب
- دوش آب گرم برای ایجاد حس راحتی و استراحت
در صورتی که این اقدامات کافی نباشد، ممکن است پزشک شما دارو تجویز کند.
سوالات متداول
کلام آخر
ما در این مقاله در خصوص اختلال خواب در سالمندان، علت ایجاد، روش های درمانی و بسیاری از موارد مرتبط با این موضوع صحبت کردیم اگر دچار چنین مشکلی هستید لازم است تا برای درمان به پزشک مراجعه کرده تا بعد از بررسی های اولیه و مشخص شدن علت بهترین و موثر ترین روش درمانی برای شما انتخاب شود.
